RECURSOS EN LIÑA PARA O COÑECEMENTO E DIFUSIÓN DA ARQUITECTURA FLUVIAL ETNOGRÁFICA NA PROVINCIA DA CORUÑA



Info.


O proxecto No curso da auga debate sobre o potencial do patrimonio arquitectónico etnográfico no bordo e no leito dos regatos e ríos da provincia da Coruña. Para tal fin, preséntase un inventario xeral de bens, no que se recollen ao redor de dous mil inmobles, do que, debido a súa alta densidade, destácase unha escolma presentada mediante fotografías e imaxes en movemento, acompañadas dun pequeno análise, así como da reacreación de composicións en 3D que contribúen a comprender a súa estrutura e a súa adecuación á contorna.

O obxectivo de resaltar esta selección de inmobles é facer fincapé na súa singularidade; no seu valor etnográfico e arquitectónico e na importancia da súa conservación e difusión, contribuíndo a evitar o seu deterioro ou a súa total desaparición. A toma de imaxes cun vehículo aéreo non tripulado pretende reforzar de xeito visual, cunha estética moi coidada, a idea principal do proxecto, é dicir, afondar no análise das arquitecturas etnográficas clasificadas en distintas tipoloxías (muíños e batáns, pesqueiras, fontes e lavadoiros) que se sitúan no ámbito de influencia das innumerables correntes fluviais, en como se adaptan ao territorio, condicionado polo discorrer da auga, ao tempo que se ofrece unha perspectiva novedosa para difundir o patrimonio neste tipo de iniciativas culturais.


Fotografías ︎︎︎ David García-Louzao















DESEÑO E CONCEPTO VISUAL: NOVAGARDA





1
ANTIGAS PESQUEIRAS DO RÍO ULLA






Neste roteiro duns cinco kilómetros, que se pode facer a pé sin dificultade dentro dos límites do Concello de Padrón, propoñemos un agradable paseo no que combinamos arte, arquitectura, natureza, gastronomía e artes de pesca tradicionais que se veñen desenvolvendo dende fai séculos.

Na parroquia de Santa María de Herbón érguese o Convento de San Antonio de Herbón, habitado por monxes da orde franciscana. Foi no século XIV cando se rexistra a súa fundación e ao longo da súa historia serviu de colexio para misioneiros ou como seminario menor. A pesar de sufrir os ataques das tropas francesas no século XIX,  resistiu en pé e hoxe en día o visitante pode admirar no seu interior o claustro, a fonte de San Bieito e tallas de destacados escultores como Gambino ou Ferreiro.

Foron os monxes que habitaron neste inmoble quenes introduciron dende América os famosos pementos que hoxe degustamos e que contan con denominación de orixe protexida. Precisamente, na carballeira centenaria que se atopa no recinto conventual celébrase polo mes de agosto a Festa do Pemento de Herbón, declarada de interese turístico. Uns 3.000 kilos deste alimento son transportados ata o lugar de degustación en tractores engalanados para a ocasión, onde se friten e se sazonan con sal.

Esta carballeira está á beira do río Ulla, ao longo do cal se pode comezar un roteiro, frecuentado polos lampreeiros, que nos levará a coñecer diversas pesqueiras. Nun agradable paseo, irás deixando a un lado leiras onde se cultivan os famosos pementos, entre outros vexetais, e ao outro as ricas augas do río Ulla, onde os reos, as troitas ou as zamborcas son abundantes e moi buscadas polos pescadores.

O sendeiro levaranos ata algunas das antigas pesqueiras de Herbón e Carcaía-Lapido. Estas son unhas construcións tradicionais feitas en pedra que se usan para a pesca da lamprea. Cunhas dimensións aproximadas de 3 metros de alto por dous de longo, crese que a súa orixe remóntase á época romana e do século IX datan as concesións por parte da Igrexa para a súa explotación. Hoxe en día son os particulares quenes se ocupan da súa xestión.

A tempada de pesca deste peixe tan cobizado esténdese, maiormente, entre os meses de xaneiro a abril, e realízase pola noite. A súa captura faise a través de butróns, redes cilíndricas que se colocan nos ocos que deixan os bloques de pedra. O Concello de Padrón celebra neste mes de marzo de 2022 a oitava edición das Xornadas Gastronómicas da Lamprea.